ដើម្បីទទួលបានបទពិសោធន៍ពីការអនុវត្តដោយជោគជ័យនៃវិធីសាស្រ្តលើកកម្ពស់ស្ត្រីនៃសាលាធុរកិច្ចកសិករ (Women’s Empowerment Farmers Business School- WEFBS) នៅកម្ពុជា កេនយ៉ា និងអ៊ូហ្គង់ដា អង្គការស្បៀងអាហារនិងកសិកម្មនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (FAO) បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំមូលធននីយកម្មនៅ Naivasha ប្រទេសកេនយ៉ា ចាប់ពីថ្ងៃទី៣០ ឧសភា ដល់ថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣។
វិធីសាស្រ្តលើកកម្ពស់ស្ត្រីនៃសាលាធុរកិច្ចកសិករ (WEFBS) គឺជាវិធីសាស្រ្តមួយដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយអង្គការ FAO រួមជាមួយវិទ្យាស្ថាន Royal Tropical Institute (KIT) និង Care International ដែលមានគោលបំណងលើកកម្ពស់ការពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ស្ត្រីនៅតាមជនបទ តាមរយៈការពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់កសិករបុរស និងស្ត្រីនៅតាមជនបទ ដើម្បីបង្កើតសហគ្រាសដែលរកប្រាក់ចំណូល ខណៈធ្វើការផ្លាស់ប្តូរទំនាក់ទំនងយេនឌ័រនៅក្នុងគ្រួសារ សហគមន៍ និងទីផ្សារ។ វិធីសាស្ត្រនេះត្រូវបានសាកល្បងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាតាំងពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ ក៏ដូចជានៅប្រទេសកេនយ៉ា និងអ៊ូហ្គង់ដា។
ដូច្នេះ កិច្ចប្រជុំមូលធននីយកម្មនៅប្រទេសកេនយ៉ាបានផ្តល់កន្លែងមួយសម្រាប់ដៃគូអនុវត្តថ្នាក់ជាតិ WE-FBS និងអ្នកសហការមកពីប្រទេសទាំងបីដើម្បីពិនិត្យមើលសមិទ្ធិផលដែលទទួលបានពីការអនុវត្ត ការឆ្លុះបញ្ចាំងពីមេរៀនដែលបានរៀន និងដើម្បីពិភាក្សាអំពីឱកាសសក្តានុពលសម្រាប់ការយកជាគំរូនិងការបង្កើនទំហំនៃវិធីសាស្រ្ត WE- FBS ។
បទពិសោធន៍កម្ពុជា
នៅកម្ពុជា WE-FBS ត្រូវបានអនុវត្តដោយក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ដោយមានកិច្ចសហការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយក្រសួងកិច្ចការនារី និងមន្ទីរនានាក្នុងខេត្តសៀមរាប និងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ គំនិតផ្ដួចផ្ដើមនេះបានទៅដល់ផលិតករជាង២០០០នាក់ ដែល៦០ភាគរយជាស្ត្រី។
លោក អ៊ុំ កុសល ជំនួយការតំណាង FAO ប្រចាំកម្ពុជា បាននិយាយពីបទពិសោធន៍កម្ពុជា ក្នុងអំឡុងសិក្ខាសាលាមូលធននីយកម្មនៅប្រទេសកេនយ៉ាថា “អ្នកចូលរួមទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានបង្ហាញពីភាពសាទរ និងការចាប់អារម្មណ៍ចំពោះវិធីសាស្រ្តនេះ ហើយបានបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ពួកគេក្នុងការបន្តគាំទ្រដល់ក្រុម WE-FBS”។
វិធីសាស្ត្រនេះត្រូវបានចែករំលែកតាមរយៈបទពិសោធន៍របស់សមាជិក WE-FBS នៅកម្ពុជា ដូចជា កង ចំប៉ា ពីព្រះនេត្រព្រះ ដែលបាននិយាយអំពីរបៀបដែល WE-FBS បានលើកកម្ពស់នាង៖
“នៅក្នុងវគ្គ WE-FBS ពីរបីដំបូង ខ្ញុំអសកម្ម និងអៀនខ្មាសក្នុងការចែករំលែកគំនិតផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំគិតថាគំនិតរបស់ខ្ញុំមិនល្អ ហើយអាចនឹងត្រូវគេបដិសេធ។ អ្នកសម្របសម្រួលរបស់ខ្ញុំ និងសមាជិកផ្សេងទៀតបានព្យាយាមជំរុញខ្ញុំម្តងហើយម្តងទៀតក្នុងការពិភាក្សាជាក្រុម ដូច្នេះខ្ញុំមានទំនុកចិត្តបន្តិចក្នុងការបញ្ចេញមតិនៅក្នុងក្រុម ហើយបន្ទាប់មកខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាមានការលើកទឹកចិត្តបន្ថែមទៀតក្នុងការបង្ហាញលទ្ធផលនៃការពិភាក្សាជាក្រុមរបស់ខ្ញុំទៅកាន់ក្រុមធំ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ កញ្ញា ទី តុលា សមាជិកនៅសូទ្រនិគម ខេត្តសៀមរាប បានចែករំលែកបទពិសោធន៍នៃការអនុវត្តន៍ WE-FBS មួយចំនួន សកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ២៤ម៉ោង និងមែកធាងតុល្យភាពយេនឌ័រ ដើម្បីពិភាក្សាជាមួយស្វាមី និងរបៀបប្រមូលលទ្ធផលល្អទាំងអស់នេះសម្រាប់គ្រួសារ៖
តុលានិយាយថា “ដំបូងឡើយ គាត់មានការស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការចូលរួមការពិភាក្សាជាមួយខ្ញុំ ប៉ុន្តែខ្ញុំបានជំរុញ។ ស្វាមីខ្ញុំ និងខ្ញុំឥឡូវនេះចែករំលែកទំនួលខុសត្រូវបន្ថែមលើការងារផ្ទះ និងការថែទាំកូន។ ពេលមកដល់ផ្ទះគាត់មិនបានទៅផឹកស៊ីជាមួយមិត្តភ័ក្ដិទេ គឺមើលថែកូន។ គាត់យល់កាន់តែច្បាស់ថាខ្ញុំរវល់ប៉ុណ្ណាតាំងពីពេលក្រោកពីគេងរហូតដល់ចូលគេង និងដឹងថាខ្ញុំគេងបានតិចប៉ុណ្ណា។ ការពិភាក្សាលើមែកធាងតុល្យភាពយេនឌ័រមានអន្តរកម្មជាងមុន។ យើងបានកំណត់អត្តសញ្ញាណសកម្មភាពអ្វីខ្លះដែលយើងបានធ្វើសម្រាប់ការបង្កើតប្រាក់ចំណូល និងសម្រាប់គ្រួសារដែលគ្មានប្រាក់ចំណូល និងការចំណាយ។ យើងបានរកឃើញថា យើងមានការចំណាយដែលមិនចាំបាច់ ហើយយើងកំពុងរៀបចំផែនការកាត់បន្ថយវា ដើម្បីសន្សំប្រាក់បន្ថែមទៀតសម្រាប់អាជីវកម្មកសិដ្ឋានរបស់យើង។ ខ្ញុំក៏បានរកឃើញថាទំនាក់ទំនងរបស់យើងកាន់តែប្រសើរឡើង»។
ការកសាងសហគមន៍នៃការអនុវត្ត
ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំនៅប្រទេសកេនយ៉ាបានសម្តែងការសាទររបស់ពួកគេចំពោះ WE-FBS និងការបង្កើតសហគមន៍នៃការអនុវត្ត ដែលអាចជំរុញការរៀនសូត្រឆ្លងប្រទេស និងអនុញ្ញាតឱ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍គោលនយោបាយ និងកម្មវិធីឆ្លើយតបនឹងយេនឌ័រ។ អន្តរកម្មជាមួយសមាជិកសហគមន៍កសិករតាមរយៈការប្រជុំ និងការចុះជួបផ្ទាល់ក៏បានទាក់ទាញមតិវិជ្ជមាន និងបានគូសបញ្ជាក់ពីអត្ថប្រយោជន៍នៃវិធីសាស្រ្តសម្រាប់សហគមន៍ដែលចូលរួម។
សរុបមក វិធីសាស្រ្ត WE-FBS បានបោះជំហានយ៉ាងសំខាន់ក្នុងប្រទេសទាំងបី ដោយផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់បុគ្គលជាង ១០,០០០នាក់ ដោយ ៦០ភាគរយជាស្ត្រី។ វិធីសាស្រ្តនេះធានាឱ្យមានការចូលរួម និងឱកាសស្មើៗគ្នា ដោយទទួលស្គាល់ថាស្ត្រី និងបុរសប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាផ្សេងៗគ្នាក្នុងការចិញ្ចឹមជីវិត និងកសិកម្មពាណិជ្ជកម្ម។ វិធីសាស្ត្រនេះដាក់ទាំងកសិករស្ត្រី និងបុរសជាស្នូលនៃដំណើរការផ្លាស់ប្តូរ ដោយលើកទឹកចិត្តឱ្យពួកគេ ធ្វើការឆ្លុះបញ្ចាំងពីតួនាទីរបស់ពួកគេ ធនធានដែលមាន និងសកម្មភាពកសិកម្ម។ តាមរយៈកម្មវិធីនេះ អ្នកចូលរួមបង្កើតយុទ្ធសាស្រ្តដើម្បីបង្កើនសក្តានុពលពាណិជ្ជកម្មរបស់ពួកគេ។
ការឆ្លុះបញ្ចាំង និងមេរៀនស្តីពីការអនុវត្តវិធីសាស្រ្តនេះនឹងជូនដំណឹងដល់ការពង្រីកអន្តរាគមន៍នាពេលអនាគតសម្រាប់ផលប៉ះពាល់កាន់តែខ្លាំង និងលទ្ធផលប្រកបដោយនិរន្តរភាពក្នុងការលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រ និងប្រព័ន្ធកសិចំណីអាហារប្រកបដោយបរិយាប័ន្នកាន់តែច្រើន៕ FAO